Beyaz Yaka – Mavi Yaka Kavramları Nasıl Oluştu?
20. yüzyılın başlarında, Amerikan sanayileşmesi, sınıflar arasında yeni bir terzilik ayrımına yol açtı. Yöneticiler, idareciler ve bir ofiste çalışan diğer herkes, iş başında temiz, beyaz gömlekleri tercih ediyordu. Bu sırada, fiziksel emek gerektiren işlerde çalışanlar fabrika ve çiftlik işlerine daha uygun koyu renkli, dayanıklı giysiler giydiler.
Çok geçmeden, “beyaz yakalı” hem şehre yeni gelenler için arzu uyandıran bir refahın simgesi hem de kalem tutanların ayrıcalığının iğrenç bir hatırlatıcısı oldu. “Oğlan kot pantolon ve pötikareli büyütüp sadece Pazar günleri ve tatillerde beyaz yakaya izin verdiyse, bilinçaltında beyaz yakayı kolaylık, zevk ve saygınlıkla ilişkilendirmek doğal değil mi?”
İnsanlar 1920’lerde mavi yakayı kullanmaya başlamıştı, etimolog Barry Popik, işçi sınıfını beyaz yakalı meslektaşlarından ayırmanın en doğal yolu olabileceğini öne sürüyor. 1924’te basılan yerel bir Kaliforniya gazetesi “Meslekler ve ofis pozisyonlarına beyaz yakalı işler diyebilirsek, ticarete mavi yakalı işler diyebiliriz”. Mavi, işçilerin giydiği tek renk değildi, ama popülerdi.
Beyaz yakalı işçiler, sözde daha iyi eğitimli, daha iyi maaşlı ve mavi yakalı işçilerden daha iyi durumda olsalar da, böyle bir başarıyı yalnızca iş adamlarının üst kademelerinin deneyimlediği açık bir gerçekti.
Yeni makinelerin mavi yakalı çalışanların üzerindeki fiziksel baskıyı hafifletmesine – ve hatta masa başında oturanlardan daha fazla kazanabilmelerine – rağmen, bir ofis işiyle gelen sosyal prestij çoğu zaman bu düşüncelerden ağır basıyordu. Bir New York bankacısının 1924’te Montana’nın Great Falls Tribune’e söylediği gibi, “Bu beyaz yakalı ev sahibi için paranın toplumda saygın bir yerden daha azını ifade etmesi oldukça olasıdır – yaygın inanca göre, tulum varsa elde edilemez. ”
Bir asır sonra, toplum hala bu zihniyetten kurtulmak için mücadele ediyor. İnşaat işçileri, elektrikçiler, teknisyenler ve diğer birçok mavi yakalı işçi çok yetenekli ve yüksek maaşlı iken, sert bir beyaz yakalı belirli bir önem havası taşımaya devam ediyor (bugünün beyaz yakalı çalışanları da aynı şekilde tişört giyiyor olsa da ).
- Beyaz yakalı çalışanlar, hizmet sektörlerinde çalışan ve genellikle fiziksel iş gücünden kaçınan takım elbise ve kravat çalışanları olarak bilinirler.
- Mavi yakalı, inşaat, madencilik veya bakım gibi ağır el işçiliği yapan herhangi bir işçiyi ifade eder.
- Beyaz yakalı ve mavi yakalı işçi olmak, genellikle sırasıyla daha yüksek veya daha düşük bir sosyal sınıfa ait olmayı ima eder.
- Terimler tipik olarak farklı işçi imajlarını çağrıştırır; ancak, rolleri arasındaki benzerlikler giderek artıyor.
Özel Hususlar
En temel kullanımında, bir kişinin beyaz yakalı bir işte çalıştığını ve diğerinin mavi yakalı bir işte çalıştığını söylemek, maaş büyüklüğünün önemini taşır. Mavi yakalı işçi maaş alamayabilir; Saatlik ücret karşılığında çalışabilir veya üretilen veya montajı yapılan her ürün için ödeme alabilirler. Mavi yakalı işçi, çalışma saatlerinin ve gelecekteki işlerin güvenliğini sağlamak için bir sendikanın korumasına ihtiyaç duyabilir. Aynı şekilde, ister üçüncü bir şahıs ile sözleşmeye dayalı bir anlaşmaya bağlı olsun ister geçici olsun, mavi yakalı çalışanın işinin istikrarı konusunda güvensizlik olabilir.
Beyaz yakalı işçi ise işini daha sıkı bir işe alma sürecinden almış olabilir ve bu nedenle işten çıkarılması daha zordur. Maaş almıyorlarsa, gelir, özel muayenehane avukatları ve doktorlarında olduğu gibi müşteri tabanını korumaya bağlı olabilir. Beyaz yakalı bir işçinin sahip olduğu pozisyon, beyaz yakalı çalışma belirli beceriler taşıdığından istikrarlı olabilir.
Bu terimler farklı sosyal sınıfların bir imajını çağrıştırsa da, bu tür işçiler arasındaki çizgi soluyor. Daha önce mavi yakalı olduğu düşünülen işlerle ilişkili teknoloji arttıkça, ihtiyaç duyulan eğitim miktarı ve işçilere daha sonra aldıkları ücret de artıyor. Elektrikçiler ve kablo tesisatçıları, alanlarında bu artışı gören iki tür çalışandır. Ayrıca, bazı beyaz yakalı iş piyasaları doygun hale geldikçe, çalışanlar mavi yakalı meslektaşlarından çok daha fazlasını kazanamıyor çünkü pozisyonlar için rekabet gücü işverenlerin daha az teklif vermesine izin veriyor veya çalışanlar gereğinden fazla vasıflı oldukları işleri alıyorlar.
Kaynak: https://www.investopedia.com/
