Birçoğumuz her gün internete giriyoruz ve vakit geçiriyoruz. Peki her saniye milyonlarca veriye erişmemizi sağlayan internet ağının okyanusların altında yatan devasa bir fiber optik kablo sistemi tarafından bizlere sağlandığını biliyor musunuz?
Ağ, Antarktika dışındaki tüm kıtaları birbirine bağlayarak dünya çapında e-postalar, fotoğraflar, videolar ve emojiler taşıyor.
Modern denizaltı kabloları sisteminin kökleri telgrafta. İlk transatlantik iletişim kablosu, İrlanda ve Newfoundland arasındaki okyanusun altında çalışan 1858 yazında tamamlandı.
İlk “resmi” test dışı mesajı Kraliçe Victoria’dan Başkan James Buchanan’a gönderildi ve neredeyse anlık değildi: 509 harfli mesajın Atlantik’ten geçmesi 17 saat 40 dakika sürdü. Ancak bu, bir geminin okyanusu geçmesini beklemekten önemli ölçüde daha hızlıydı.
Bu kablonun inşası dört yıl sürdü. Telgraf mesajlarının tekrar Atlantik’i geçebilmesi için başka bir hat kurulmasından altı yıl daha geçti. Ancak bu kavramın işe yarayabileceğini ve zamanla bu tür kablolardan oluşan bir ağın dünya okyanuslarının altına yayıldığını kanıtladı. Telefon kabloları daha sonra telgraf kablolarına ve nihayetinde İnternet‘in bugün güvendiği fiber optik kablolara okyanus tabanına katılmıştır.
Bu ağ ne kadar büyük?
Telecoğrafya yaklaşık 350 kablo listeler bazıları çapraz okyanuslar, diğerleri kıtalar boyunca kıyıları takip eder. Tüm denizaltı kabloları ağı 550,00 milden fazla uzanır, bazıları Everest Dağı kuleleri kadar su altına gömülmüştür.
Nasıl döşenir?
Kablolar, sahil boyunca “iniş istasyonlarına” bağlanır. Büyük kablo döşeme gemileri, elyafı okyanus tabanı boyunca döşemek için yolculuklara devam eder ve kabloları gömmek için deniz tabanından geçer. Doğal olarak, parkurları mercan kayalıkları ve gemi enkazlarının yanı sıra derin hendeklerden veya deniz altı dağlarından kaçınarak mümkün olduğunca düz deniz yatağı boyunca çalışacak şekilde planlanmıştır.
Tarihsel olarak denizaltı kabloları telekom konsorsiyumları tarafından ödendi. Ancak son yıllarda, Google ve Microsoft gibi teknoloji şirketleri oyuna girmeye başladı ve her zaman bağlantılı bir dünyaya geçişi mümkün kılan altyapının arkasında büyük paralar bıraktı.
Kablolar aslında neye benziyor?
İçeride, okyanusu dışarıda tutmak için koruyucu bir tabaka ile kaplanmış lif katmanlarından ve tellerden yapılmış bir çekirdeğe sahiptirler. Kablolar kıyıya yakın olduklarında bir soda kutusunun genişliği etrafında birkaç inç kalınlığındadır.
Okyanusun en derin seviyelerinde, çeyrek büyüklüğünde daha incedirler. Boyuttaki bu fark, kabloların aslında balıkçı gemilerinden köpekbalıklarına kadar her şey dahil olmak üzere sığ sularda daha fazla tehditle karşı karşıya kalmasıdır.
Evet. Neden olduğu belli değil, ancak köpekbalıkları denizaltı kablolarını ısırıyor. 1987 yılına kadar, New York Times, köpekbalıklarının “yeni fiber optik kablolar için açıklanamayan bir tat gösterdiğini” okyanusların altına sokulduğunu bildirdi.
Birleşmiş Milletler Çevre Programı ve Uluslararası Kablo Koruma Komitesi tarafından hazırlanan bir 2009 raporu bunu şöyle ifade etti: “Köpekbalıkları da dahil olmak üzere balıkların, kablo kılıflarına gömülü dişlerden tanımlandığı gibi uzun bir ısırma kablosu geçmişi vardır.
Barracuda, sığ ve derin su köpekbalıkları ve diğerleri, kablo arızasının nedenleri olarak tanımlanmıştır. Isırıklar, kablo yalıtımına nüfuz ederek güç iletkeninin deniz suyu ile topraklanmasını sağlar. Ancak kablo katmanlarında yeni teknolojiler kullandı.” Google’ın oluşturduğu kablolar, büyük dişli deniz canlılarını savuşturmak için kevlar benzeri koruyucu bir katmana sahip.
Diğer tehditler neler?
İnsan hatası önemli bir faktördür. Birden fazla durumda, hatalı atılan bir çapa denizaltı kablolarını bozabilir, küresel internete çok az bağlantısı olabilen gelişmekte olan ülkeler için özellikle zor olabilecek bir konu.
Wall Street Journal’a göre 2012’de bir ay içinde iki ayrı sevkiyat olayı Doğu Afrika’yı Orta Doğu ve Avrupa’ya bağlayan kabloları birbirinden ayırdı. Olaylar, en az dokuz ülkede büyük telekomünikasyon kesintilerine neden oldu. Kazalar bile büyük sorunlara neden olabileceği zaman, özellikle modern ekonomimizin birçok fonksiyonunun neredeyse anlık iletişime nasıl bağlı olduğu düşünüldüğünde, hükümet yetkililerinin gerçek saldırılardan korkabileceği anlaşılabilir.
Ancak Amerika Birleşik Devletleri, yıkımdan ziyade casusluk yoluyla da olsa, taktiksel avantajı için denizaltı kablolarını kullanma konusunda uzun bir geçmişe sahiptir.
Soğuk Savaş’a geri döndükten sonra, Ulusal Güvenlik Ajansı, Rusya’nın doğu kıyısı dışındaki iki Sovyet deniz üsleri arasındaki iletişim bağlantılarına bağlanan “Ivy Bells” adlı bir operasyon yürüttü.
Dalgıçların birkaç haftada bir araya gelmek üzere denizaltılar ve su geçirmez kayıt kapsülleri kullanan proje, NSA çalışanının Sovyet istihbarat yetkililerine bu konuda bilgi satmasıyla 1981’de sona erdi. Son yıllarda, eski hükümet yüklenicisi Edward Snowden’in belgeleri, casus ajansının küresel gözetim çabalarının bir parçası olarak denizaltı fiber optik kablolardan verilere eriştiğini öne sürdü.
Oturduğumuz yerden tek tıkla istediğimiz bütün bilgilere ve içeriklere ulaşabildiğimiz, hayatımızın vazgeçilmez bir parçası olan internet bizlere bu şekilde ulaştırılıyor.
