Devalüasyon Nedir?
Devalüasyon, bir ülkenin para biriminin altın, gümüş veya yabancı para birimleri cinsinden değişim değerindeki azalma durumu. Devalüasyon, kalıcı ödemeler dengesi açıklarını ortadan kaldırmak için kullanılır. Örneğin, para biriminin devalüasyonu, ithalatçı ülkenin para biriminde satın alınan yerli ülkenin ihracatının fiyatlarını düşürecektir.
Devalüasyon, ihraç edilen malları diğer ülkeler için daha ucuz hale getirirken, aynı zamanda ülkeden alınan ithalatın fiyatlarını da artırmaktadır. Hem ihracat hem de ithalat talebi görece esnekse (yani, satın alınan miktar fiyattaki değişikliklere oldukça duyarlıysa), ülkenin ihracattan elde ettiği gelir artacak ve ithalat harcamaları düşecektir. Böylece ticareti daha dengede olacak ve ödemeler dengesi iyileşecektir. Ödemeler dengesi dengesizliği bir ülkenin ekonomisindeki temel yapısal kusurların bir sonucu ise, devalüasyon etkili olmayacaktır.
Devalüasyonun aksine, yeniden değerleme, bir ülkenin para biriminin altın, gümüş veya yabancı para birimleri cinsinden değişim değerinde bir artışı içerir. Kalıcı ödemeler dengesi fazlasına neden olacak şekilde, bir ülkenin para biriminin diğerlerine kıyasla değerinin altında kaldığı durumlarda üstlenilebilir.
Devalüasyonun Arkasındaki Sebepler
Para birimini çıkaran hükümet, para biriminin değerini düşürmeye karar verir ve bu, değer kaybının tersine, hükümet dışı faaliyetlerin sonucu değildir. Bir ülkenin para biriminin değerini düşürmesinin bir nedeni, ticaret dengesizliği ile mücadele etmektir.
Devalüasyon, bir ülkenin ihracatının maliyetini düşürerek onları küresel pazarda daha rekabetçi hale getirir ve bu da ithalatın maliyetini artırır, böylece yerli tüketicilerin bunları satın alma olasılıkları azalır ve yerel işletmeleri daha da güçlendirir.
İhracat arttığı ve ithalat azaldığı için dış ticaret açıklarını daraltarak daha iyi bir ödemeler dengesi sağlar. Bu, para biriminin değerini düşüren bir ülkenin, daha ucuz ihracata yönelik güçlü talep nedeniyle açığını azaltabileceği anlamına gelir.
Gerçek Dünya Örneği
Çin, kendisini ticaret piyasasında daha etkin bir güç haline getirmeye çalışan sessiz bir para devalüasyonu uygulamakla suçlanıyor. Kimileri Çin’i, 2016 başkanlık seçimlerinden sonra para birimini tekrardan değerlemek ve ABD ile işbirliği yapıyor gibi görünmek için para birimini gizlice devalüe etmekle suçladı.
Ancak, göreve geldikten sonra, ABD Başkanı Donald Trump, kısmen ülkenin para birimindeki konumuna yanıt olarak daha ucuz Çin mallarına gümrük vergisi uygulamakla tehdit etti. Bazıları bunun bir ticaret savaşına yol açabileceğinden ve ABD’nin devam etmesi durumunda Çin’i daha agresif alternatifler düşünecek bir konuma getireceğinden korkuyor.
