Yağlı yiyecekler bu sıkıntılı zamanlarda bir arkadaş gibi hissedilebilir, ancak yeni araştırmalar, doymuş yağ oranı yüksek bir öğün yemenin konsantre olma yeteneğimizi engelleyebileceğini gösteriyor.
Çalışma, 51 kadının doymuş yağ oranı yüksek bir yemek yedikten veya doymamış yağ oranı yüksek olan ayçiçek yağı ile yapılan aynı yemeyi yedikten sonra dikkatlerini kontrol etme konusunda nasıl performans gösterdiğini karşılaştırdı. Testteki performansları, daha sağlıklı bir yağ içeren yemeği yedikten sonra, konsantre olma sorunları bir nebze olsun azalımıştı.
Araştırmacılar ayrıca bağırsak bakterilerinin kan dolaşımına girmesine izin veren sızıntılı bağırsak adı verilen bir durumun konsantrasyon üzerinde herhangi bir etkisi olup olmadığını araştırıyorlardı. Sızdıran bağırsakları olan katılımcıların hangi yemeği yedikleri önemli olmaksızın, dikkat değerlendirmesi üzerinde daha kötü performans gösterdi. Tek bir öğünden sonra odak kaybı araştırmacılar için yeterli bilgiyi sağladı.
Ayrıca ayçiçek yağı ile yapılan yemeğin doymuş yağ oranı düşük olmasına rağmen aşırı yağ içerdiğini belirtildi. Her iki öğün de yüksek yağlı ve potansiyel olarak problemli olduğu için, yüksek doymuş yağlı öğünün bilişsel etkisi, düşük yağlı bir öğüne kıyasla daha da büyük olabilir. Bu çalışma için Madison(Ohio State Üniversitesi’nde çalışmanın baş yazarı ve klinik psikoloji alanında yüksek lisans öğrencisi.), Kiecolt-Glaser’in çalışmasından elde edilen, yüksek yağlı yemeklerin kanserden kurtulanlar arasında yorgunluğu ve iltihabı artırıp artırmadığını değerlendiren ikincil bir veri analizi gerçekleştirdi.
Araştırmada görev alan kadınlar, laboratuvara yapılan bir sabah ziyaretinda, temel dikkat değerlendirmesini tamamladılar. Sürekli performans testi olarak adlandırılan araç, 10 dakikalık bilgisayar tabanlı etkinliğe dayanan dikkat, konsantrasyon ve reaksiyon süresinin bir ölçüsünü yaptı.
Her iki öğün toplam 930 kaloriydi ve peynirli bir Burger King veya McDonald’s Big Mac ve orta boy patates gibi çeşitli fast-food yemeklerinin içeriğini taklit etmek için tasarlandı. Beş saat sonra, kadınlar tekrar sürekli performans testine girdiler. Bir ila dört hafta sonra, bu ziyaretleri tekrarladılar ve ilk ziyarette yediklerinin tam tersini yediler. Araştırmacılar ayrıca bağırsak bariyeri tehlikeye girdiğinde bağırsaklardan kaçan ve kan dolaşımına giren toksin olan endotoksemi varlığını gösteren bir enflamatuar molekül içerip içermediklerini belirlemek için katılımcıların açlık başlangıç kan örneklerini analiz ettiler.
Yemekleri yedikten sonra, katılan kadınların tümü, dikkat değerlendirmesinde ortalama yüzde 11 daha az hedef uyaranı tespit edebildi. Sızıntılı bağırsak belirtileri olan kadınlarda da konsantrasyon turları belirgindi: Yanıt süreleri daha düzensizdi ve 10 dakikalık test sırasında dikkatlerini daha az sürdürdüler.
Madison, “Kadınlarda yüksek düzeyde endotoksemi varsa, yemekler arasındaki farkları da pek önem arz etmiyor. Ne tür yağ yedikleri önemli değil, kötü performans gösteriyorlardı.”
Çalışma beyinde neler olup bittiğini belirlemese de Madison, önceki araştırmaların doymuş yağ oranı yüksek gıdaların vücutta ve muhtemelen beyinde iltihaplanmayı artırabileceğini ifade etti.
Yağ asitleri de kan-beyin bariyerini geçebilir. “Yağ asitleri doğrudan beyinle etkileşiyor olabilir. Gösterdiği şey bağırsakla ilgili düzensizliğin gücüdür.” Dedi. İstatistiksel analiz, depresif belirtiler ve katılımcıların ortalama doymuş yağ tüketimi de dahil olmak üzere biliş üzerindeki diğer potansiyel etkileri açıklamıştır. Çalışmadaki kadınlar üç standart yemek yediler ve yüksek yağlı yemeklere fizyolojik tepkilerini etkileyebilecek diyet varyasyonlarını azaltmak için her laboratuvar ziyaretinden önce 12 saat oruç tuttular. Bulgular, rahatlık için yağlı yiyeceklere yönelen salgının stres altında olduğu kişilerde konsantrasyonun daha da bozulabileceğini gösteriyor.
“Bildiğimiz, insanlar daha endişeli olduğunda, yüksek doymuş yağlı yiyecekleri brokoli’den daha cazip bulacaktır.” Dedi. “Diğer araştırmalardan depresyon ve anksiyetenin konsantrasyon ve dikkati de etkileyebileceğini biliyoruz. Yüksek yağlı yemeği de üzerine eklediğimizde, gerçek dünya etkilerinin daha da büyük olmasını bekleyebiliriz.”
Bu çalışma kısmen Ulusal Sağlık Enstitüleri tarafından desteklenmiştir. Tamamı Ohio State’ten ek yazarlar arasında Martha Belury, Rebecca Andridge, M. Rosie Shrout, Megan Renna, William Malarkey ve Michael Bailey yer aldı.
