Michelangelo’nun üzerine imzasını attığı tek eseri
Rönesans döneminin şüphesiz en başarılı sanatçılarından biri olan Michelangelo eseri için şöyle demiş;
Mermere sıkışmış bir melek vardı onu özgürlüğüne kavuşturuncaya dek mermeri oydum ve meleği ortaya çıkardım. Yine baska bir ifadesinde şöyle demiş; Onlar zaten orada mermerin içindeler ben sadece üzerindeki fazlalıkları alıyorum.
Heykel ve resim dışında şiire ve mimariye meraklı olan İtalyan sanatçı aynı zamanda dindar bir kişiymiş, çocukluğundan itibaren sürekli kiliseye gidermiş. Toscana’da doğan sanatçının ailesi Floransa’ya taşınmış, küçük yaşta annesini kaybetmiş ve öksüz büyümüştür. 13 yaşında iken Floransa’lı bir fresk ressamından eğitim alıp, onun atölyesinde çalışmaya başlamıştır.
Yaşlılık döneminde yazdığı konuları aşk, yaşam ve ölüm olan birçok şiiri de bulunmaktadır. 24 yasında Pieta’yı tamamlayan, 29 yaşında yaptığı Davut heykeli ile ünü iyice artan sanatçı, heykeli resimden daha çok seviyordu. Ancak papanın kendini görevlendirmesi üzerine ünlü Sistina Şapeli’nin tavanını pek istemeyerekde olsa boyamıştır. 18 Şubat 1564 ‘te ölen sanatçı dünya heykel sanatının en büyük isimlerinden biridir.
Pieta’lar çarmıha gerilmesinin ardından Hz. İsa’nın ölü bedenini kucağında tutan Hz. Meryem’i tasvir eden eserlerdir. Pieta İtalyanca merhamet demektir. Bu konuyu işleyen birçok heykel yapılmıştır, bunlar icinde en ünlüsü Michelangelo’nun Pieta’sıdır.
Michelangelo mermer kütlesini bir antik çağ sanatçısı kadar incelik ve titizlikle işlemiş ve ondan bir şaheser ortaya çıkarmıştır. Michelangelo ünlü Pieta’sını dev bir Carrara mermerinden yapmıştır. Aslında öncesinde üç deneme daha yaptığı, mermerler kırıldığı için dördüncü denemesinde kusursuz bir güzelliğe ulaştığı söylenir. Carrara mermeri mavi ve beyaz renklerdedir ve antik dönemden beri en çok tercih edilen, en kaliteli mermer türüdür.
Sanatçının bu eseri için çok fazla hassas davrandığı, diğer tüm eserlerinden daha fazla özen gösterdiği söylenir.
Michelangelo Roma’ya taşındıktan sonra Fransız kardinal Jean De Bilhères kendisinden anıt mezarı için kusursuz güzellikte bir heykel yapmasını ister. Bu isteği diğer heykeltıraşlar cesaret edip kabul edememiştir, Michelangelo ise hiç tereddüt etmeden kabul etmiştir.
Heykelin göğüs kısmında elbisesinin üzerinde bir bant halinde şöyle yazar;
MICHAEL ANGELUS BONAROTUS FLORENTINUS FACIEBAT(Floransalı Michelangelo Bounarroti tarafından yapıldı)
Michelangelo Floransa’dan Roma’ya geldiğinde kendi yaptığı bir eserin antik çağ heykeli diye çok yüksek fiyata satıldığını öğrenir ve bu duruma çok sinirlenir. İşte belki bu yüzden, belkide yaptığı en önemli eseri olduğundan bir heykelin üzerine ilk kez imza atar.
Ünlü Pieta Heykeli
Heykel St. Pietro bazilikasının girişinde bulunmaktadır. Yapımından 200 yıl sonra şimdiki yerine taşınmıştır. 1972 yılında heykel akıl hastası bir Macar olan Laszlo Toth’un çekiçli saldırısına uğramış, kolu, eli ve yüzü zarar görmüş, uzun uğraşlarla titiz bir sekilde restore edilmiştir. Eser şimdi kurşun geçirmez camdan bir bölmede sergilenmektedir.
Bu heykeldeki dramatik sahnede sanatçı Hz. Meryem’i o güne kadar hiç tasvir edilmemiş şekilde genç bir kadın olarak betimler. 33 yaşında evladı olan bir anne görüntüsünde değildir. Ayrıca vücudu ölü İsa’yı taşıyabilmesi için başına oranla oldukça büyüktür. Kusursuz elbise kıvrımları sayesinde bu orantısız beden başarılı bir taktikle oyulmuştur.
Hz İsa’nın ölü vücudunda kas, damar ve sinirler muazzam betimlenmiştir. Baska hiç bir ceset ölümünden sonra bu denli başarılı tasvir edilememiştir.
Michelangelo bu heykelde izleyenlere ünlü tarihçi Giorgio Vasari’nin bahsettiği ilahi güzelliği sunmaktadır.
174 x195 cm ebatlarındaki bu baş yapıt Michelangelo’nun üzerinde imzasının olduğu tek eseridir.
Yazar: Sennur Gülenbay
