İnsanlar neden esniyor? Bu kısa sorunun cevabı pek de net değil. Uzmanlar bu konuda fikir ayrılığı yaşıyor ve birden fazla teori ortaya çıkmış durumda. Şimdi bu sorulara yanıt vermeye çalışacağız
Esnememize Ne Sebep Olur?
- Karbondioksitten kurtulmak ve daha fazla oksijen almak için esnediğimiz fikri araştırmalarla çürütüldü, ancak “ortak fikir” olarak devam ediyor mu? Bu teoriye göre, insanlar sıkıldıklarında veya yorgun olduklarında daha yavaş nefes alırlar ve akciğerlere daha az oksijen gitmektedir. Kanda CO2 biriktikçe, beyin refleks olarak derin, oksijen açısından zengin bir nefes alma ihtiyacı duyar.
Bu teorinin sorunu, dünyanın önde gelen esneme uzmanı olarak kabul edilen Dr. Robert Provine tarafından 1987 yılında yapılan bir çalışmadır. Provine, gönüllülerin değişen oranlarda CO2-O2 içeren dört gazdan birini 30 dakika boyunca soludukları bir deney kurdu. Normal hava% 20.95 oksijen ve% 0.03 karbondioksit içerir, ancak deneydeki daha yüksek CO2 konsantrasyonlarına (% 3 ve% 5) sahip gazların hiçbiri araştırma deneklerinin daha fazla esnemesine neden olmadı.
- Albany Üniversitesi‘nden bir araştırma ekibi, esnemenin amacının beyni soğutmak olduğunu öne sürdü. Provine’inkine benzer bir deney yaptılar ve yine kandaki oksijen ve karbondioksit seviyelerini yükseltmenin veya düşürmenin esneme miktarını veya uzunluğunu değiştirmediğini buldular.
Sonraki deneyler, iki iyi bilinen beyin soğutma mekanizmasına odaklandı: burundan nefes alma ve alın soğutma. Burnunuzdan nefes aldığınızda burun boşluğundaki kan damarlarını soğutur ve daha soğuk olan kanı beyne gönderir. Aynı şekilde, alnınızı soğutduğunuzda, bazıları doğrudan beyne bağlı olan damarlar daha soğuk kan verir. Araştırmacılar, ılık veya oda sıcaklığında havluları başlarına bastıran deneklerin soğuk havlusu olanlara göre daha fazla esnediğini buldular. Deney sırasında burunlarından nefes alan denekler hiç esnemedi.
Araştırmacılar, kanıtlarının, esnemeyle büyük bir hava almanın beyni soğutduğunu ve zihinsel verimliliği koruduğunu gösterdiğini söylediler.
- Başka bir teori, esnemenin fizyolojiden çok sosyoloji ile ilgisi olduğunu ve aynı zamanda bulaşıcı esneme sorununu ele aldığını söyler.Hemen hemen tüm omurgalılar kendiliğinden esnerler, ancak yalnızca insanlar, şempanzeler ve makaklar, başka bir bireyin bunu yaptığını izledikleri için esnerler. Bunların gruplar halinde yaşayan sosyal yaratıklar olduğu düşünüldüğünde, bulaşıcı esneme davranışı koordine etmenin ve grup uyanıklığını sürdürmenin bir yolu olarak evrimleşmiş olabilir.
Bir kişi esnediğinde, grup bunu beyin sıcaklıklarının arttığını ve zihinsel etkinliklerinin düştüğünün kanıtı olarak kabul etti. Grubun tüm üyeleri daha sonra esnerse, gruptaki genel uyanıklık seviyesi arttı. Ne kadar dikkatli olmaları gerektiğini gösteren renk kodlu tablolara sahip olan insanlarda esnemeler, körelmiş bir yanıt olarak hala bulaşıcı olabilir.
Daha Fazla Oku: Köpekler Neden Esner? Köpeklerde Vücut Dili
Esneme İle İlgili Kesin Olarak Bildiklerimiz:
- Ortalama esneme yaklaşık altı saniye sürer.
- İnsanlarda esnemenin en erken oluşumu, gebe kaldıktan yaklaşık 11 hafta sonra, biz hala rahimdeyken olur.
- Bir esneme sırasında kalp atış hızınız% 30’a kadar yükselebilir.
- İnsanların% 55’i başka birinin esnediğini gördükten sonra beş dakika içinde esniyor.
- Körler, esneyen insanların ses kayıtlarını duyduktan sonra daha çok esniyorlar.
- Okumak hatta esnemeyi düşünmek bile esnemene neden olabilir.
- Bu hikayeyi araştırırken ve yazarken 37 kez esnedim.
