Organik besinler gerçekten daha mı sağlıklı? Son yıllarda organik besinlerin sayısı hızla çoğaldı. Yükselen fiyatlara rağmen, organik yiyecekler satın almak bir alternatif olmaktan çıkıp, ahlaki ve sosyal bir sorumluluğa dönüşmekte.
Organik yiyeceklerin daha sağlıklı, doğal ve etik olması beklenmekte. Fakat, biz “organik” derken tam olarak neyi kast ediyoruz? Farklı bölgelerin farklı tanımları ve kuralları var.
Genelde, organik yiyecekler GDO’lu tohumlar sentetik gübreler ya da böcek ilaçları olmadan yetiştirilirler.
Bunlar yerine, organik çiftçiler dönüşümlü ürün yetiştirme ve organik gübreler (bitki artığı, hayvan dışkısı vs.) gibi daha geleneksel yöntemler kullanıyor.
Organik yiyecekler satın almak oldukça asil bir davranış fakat, bu gerçekten etkili mi? Yoksa, suçlu hissetmeden terk etmemiz gereken diğer pahalı trendlerden birisi olabilir mi?
Organik yiyecekler daha mı sağlıklı? Organik ekinlerle ilgili bir görüş yiyeceklerin doğal yetiştirilmeleri, onları daha sağlıklı ve besleyici yaptığını savunuyor. Bazı araştırmalar, organik yiyeceklerin daha fazla antioksidan içerdiğini keşfetti.
Bitkiler antioksidanı ev yapımı böcek ilacı olarak üretiyorlar. Diğer bitkiler bir miktar insan desteği alırken, organik bitkilerin daha fazla çaba gösterdiği görülüyor.
Antioksidanların sağlığa bazı faydalarının olduğu düşünülüyor, ancak, henüz bilim insanları bu konuda genel bir karara varmış değiller.
Antioksidanların bize faydalı olup olmadıkları ya da nasıl faydalı oldukları hakkında herhangi bir fikrimiz yok.
Belirli bir miktar için ne kadar ürün tüketeceğimizi bile bilmiyoruz.
Organik yiyeceklerin daha besleyici olmalarına gelirsek aslında, bulgular karışık. Bazı araştırmalara göre organik yiyecekler, C vitamini ve Omega-3 yağlı asidi konsantrasyonunu az miktar da olsa arttırmakta.
Fakat, başka araştırmalar da kayda değer bir değişiklik olmadığını söylüyor.Karışık bulgular, besin değerlerinde çok az bir değişim olduğunu gösteriyor.
Bu yüzden, mevcut bilim açısından,organik yiyeceklerin kayda değer bir fayda sağladığı görünmüyor gibi. Şu an için yapmamız gereken şey genel olarak faydalı olan sebze ve meyveler tüketmek.
Ve birçoğumuz bunu yeterince yapmıyor.Sebze ve meyve tüketmek,sağlığımız için onların nasıl üretildiklerinden daha önemlidir.
Organik yiyecekler daha mı doğal?
İnsanlar organik yiyecekleri sadece fazladan vitamin almak için değil, aynı zamanda, bazı toksit şeylerden kaçınmak için de tercih ediyor.
Sentetik böcek ilaçları ve gübreler. Aslında bazı araştırmalar, organik ürünlerde daha az böcek ilacı olduğunu gösteriyor.
Ama, tam da bu noktada işler karışıyor. Az böcek ilacı olması hiç olmadığı anlamına gelmiyor. Böcek ilaçları, organik ürünlerde en son başvurulacak şey olmasına rağmen yasaklanmış değiller.
Birçok organik böcek ilacı bitkisel yağlar, sıcak kül sabunu, sülfür ya da bakır sülfat gibi doğal toksinlerden oluşur. Fakat, yine de sentetik katkılar içermekteler. Organik böcek ilaçlarıyla sentetik olanları arasında fark var mıdır?Aslında çok fazla değil.
Organik böcek ilaçları, diğerlerine oranlar daha güvenli değiller. Toksit, toksittir. İçeriğinin doğal olması ya da fabrikasyon olması bir fark yaratmaz.
Gerçekte organik elmalarda organik bir böcek ilacı seçeneği olarak sıkça kullanılmakta olan bakır sülfat insanlar için çok daha zararlı. Herhangi bir ürünün toksisite oranı, onun yoğunluğuna ve senin maruz kalma oranına bağlıdır.
O ürünün doğal olup olmamasına değil. Böcek ilaçlarının uzun vadede sağlığımızı ne kadar etkileyeceği konusunda birkaç çalışma var.
2018 yılında Fransa’da yapılan bir çalışmada bazı kanser türlerindeki artışın hiç organik besin tüketmemekle ilişkişi olduğu görülmüştür.
Ancak bu çalışma birçok yönden eleştirildi. Katılımcıların beslenme alışkanlıkları yine katılımcıların kendileri tarafından takip edildiğinden vücutlarında gerçek bir böcek ilacı düzeyi testi yapılmamıştır.
2018 tarihli Danimarka’da yapılan bir çalışmada ise bir yetişkin için böcek ilacı kaynaklanan zararın 3 ayda bir, bir kadeh şarap içmekle neredeyse aynı zararı yarattığı saptanmıştır. Sebzelerinizde bulunan böcek ilacı uykunuzu kaçıracak kadar önemli değildir.
Buna rağmen,besinlerimiz için yüksek standartları talep etmeye devam etmeliyiz. Avrupa’da ve ABD’de tüm böcek ilaçları çok sıkı bir şekilde düzenlenir ve test edilir. Her yıl binlerce besin örneği böcek ilaçları yüzünden elenir.
Numunelerin büyük çoğunluğu ya hiç kalıntı içermez ya da belli bir kısmı tolerans seviyesindedir. Şimdilerde bakteri ve mantar bulaşması çok daha tehlikeli durumdadır.
Ve, bu cephede risk hem organik hem de geleneksel besinler için aynı düzeydedir. Organik besinler çevre için daha mı iyidir?
Sonuç
Hiçbir üretim yöntemi çevre için açıkça diğerinden daha iyi değildir. Organik sistemler geleneksel olanlardan daha az enerji kullanır, fakat aynı oranda sera gazı emisyonuna sahiptir.
Organik tarım daha az pestisit kullanmakla birlikte aynı oranda üretim için diğerine göre daha fazla alana ihtiyacı vardır. Bu karışık sonuçlar İsveç Gıda Ajansı’nın bir raporu ile doğrulanmıştır.
Rapora göre organik ve geleneksel besinler birçok bakımdan birbirine eşitti. Aralarındaki en büyük fark ise alan ihtiyacıydı. Ve burada geleneksel tarım açıkça kazandı. Ekotoksisite için ise organik tarımın daha avantajlı olduğu açıkça görüldü.
Yani, bu sonuçlara göre,geleneksel tarım organik tarımla karşılaştırıldığında çevreye minik bir farkla daha az etki etmekte.
Uzun lafın kısası, Bildiğimiz kadarıyla organik gıdalar geleneksel gıdalardan üstün değildir. Ancak, organik tarımın daha geniş bir düzeyde etkisi de var.
Talep sürekli artmakta ve piyasadaki arz mücadelesi isedaha az sürdürülebilir olan üretim yöntemlerine yol açabilir. Örneğin İspanya’da ihraç için oldukça fazla enerji tüketen geniş seralarda tonlarca organik ve geleneksel üzüm üretilmekte.
Ve önemli ölçüde daha yüksek sera gazı emisyonları gibi diğer çevresel etkileri de var. Ve, artan talep yerli üretim tarafından karşılanamayacağından, küresel ticarette organik besinlerde artmaktadır.
Tedarik zincirleri gittikçe daha karmaşık hale geldikçe,her türlü yiyeceğin organik kalitede sunulması,organik kalite standartlarının ve düzenlemelerinin sağlanması daha da zorlaşmaktadır.
Bu da geleneksel besinlerin pahalı organik besinlermiş gibi etiketlenip satıldığı dolandırıcılık olaylarına zemin hazırlamıştır. Ancak organik besinin geleneksel besin ile karşılaştırılması nesnel bir tartışma konusu bile değildir.
Organik sadece bir üretim yöntemi değildir.Birçokları için bir ideoloji biçimini almıştır. Organik besin almak onlar için doğru bir şey yapıyormuş hissi vermektedir.
İnsanlar çocuklarının sağlığı ve gezegenin iyiliği için doğru olanı yapmak istiyor. Fakat organik besinin iyi, geleneksel besinin kötü olduğu yönündeki içgüdümüz bizi en makul kararı verme yoluna sokabilir.
Çözüm ise organik tarım ile geleneksel tarımı anlaşmaz olarak görmeyi bırakmak olabilir.İkisininde iyi ve kötü yanları vardır,
sağlıklı besinler üretmenin en iyi yolu, her ikisininde en iyi olduğu yönleri alıp birlikte kullanmak olacaktır.
Ve kişisel alışverişinizde hangi besini satın alacağınız ondan ne beklediğinize bağlıdır. Eğer sadece sağlıklı bir şeyler yemek istiyorsanız herhangi sebze ya da meyveden daha fazla alabilirsiniz, özellikle organik olmasına gerek yok.
Eğer doğa için endişeleniyorsanız sadece organik besin satın almak sizin için bu sorunu çözmez. En kolay seçenek, mevsiminde yerel besinleri almaktır. Esasında, mevsimsel olanlar gerçek organik besinlerdir.
Sonuç olarak, organik etiket sadece üretim hakkında bilgi verir, bir güvenlik sertifikası ya da diyetiniz için gümüş bir kurşun değildir. Ne yediğiniz, nasıl üretildiğinden çok daha önemlidir.
