Veganlık nedir?
Veganlık bir farkındalık biçimidir. Farkındalıklar içinde de en erdemlilerindendir. Sevilmeye değer hayvanların yada canına kastedilmemesi gereken, sistematik işkencelere maruz bırakılması doğru olmayan hayvanların insan–kedi–köpek üçlüsüyle sınırlı olmadığının farkında olmayı gerektirir.
İnsanın özünün bilinciyle hareket ederek yaşam hakkını kutsamayı, kendi türünü diğer türlerle bir tutmayı anlayabildiği bir evre şüphesiz yaşamının kırılma noktasıdır. O, bundan sonra yeryüzünde kendi önemsizliğinden ve küçüklüğünden gelen çıplaklıkla, olması gereken sade haliyle ve tüm bunları kendine itiraf edebilmiş olmanın samimiyetiyle yürüyecektir.
Veganlık vegan olmayanların kafasında kolaylıkla “gereksizler” listesine konulabilir. Yani benim için durum öyleydi en azından… Düşünüyordum ki, bu veganlık gibi şeyler ancak teferruattır, insanlar olarak evrimimizde daha farklı aşamaları tamamlamamız, daha büyük özgürlük mücadelelerine girişmemiz gerekir. Öyle bir ortamda hayvanları da özgürleştiririz elbette. Ancak şimdi biliyorum ki, kursağımızda işkenceyle öldürülmüş hayvan parçalarıyla yapılan hak talepleri anlamsız ve ikiyüzlüce olacaktır.
Aslında sorun bir keyfiyet sorunudur. Modern birey için keyfiyet henüz sahip olmadığı lüksle bir tutulmaktadır. Gösterişçilikle beslenen tüketim alışkanlıkları lüksü daima bir adım ötede göstermektedir. Türkiye’de orta gelirli bir aile için otomobil sahibi olmak bir lükstür. Bu aile herhangi bir otomobil edindiğinde bir süre sonra lüks olmaktan çıkacak, ihtiyaç listesine konulacaktır. Lüks artık o aile için daha büyük ve gösterişli bir arabadır. Ekonomik durumları daha da iyiye gitse arabaların suratına bakılmaz olur. Yazlık peşine düşülür.
Böyle bir örnekte insanları hemen açgözlü olmakla suçlamaktansa içinde bulunulan genel duruma bakalım. Global sistem orta-dar gelir kuşağını öyle bir kuşatmıştır ki, ihtiyaç-lüks algısı birbirine girmiş, kafalarını kaldırıp ayrımı düşünecek bir alan onlara bırakılmamıştır neredeyse. Normal ve sağlıklı bir yaşamın “et-süt-yumurta”dan geçtiği öğretilmiştir okullarda çocuklara. Bu çabayla devlet tarafından zaman zaman süt dağıtılır çocuklara. Geçinme kaygısı konu olunca ekranlardaki haberlerde anında etin fiyatından bahsedilmeye başlanır. Kıtlıktan, fakirlikten gelen bizimki gibi toplumlar için et bir kırılma noktasıdır. Bir eve ne kadar et girdiğiyle ölçülür geçinebilmek.
O yüzden açıklamalar, aydınlatmalar bu durumlar göz önünde bulundurularak yapılmalıdır. Kışkırtıcı, tiksindiren türde sözler söyleyerek değil, ihtiyaç-keyfiyet ayrımı basitçe anlatılarak, yerine konulabilecek muadil besinler teşvik edilerek ve veganlığı bir duyar meselesi yapıp iticileştirmeden yaklaşmak gerekir. Evet benim vegan olmamla benim için kesilecek hayvanı salacaklar ama sen de benimle birlikte vegan olursan.
Yazar: Ahmet Yıldırım
