Raphael, en çok Madonnaları ve Vatikan’daki büyük figürlü kompozisyonları ile tanınır, Yüksek Rönesans dönemini şekillenmekte çok önemli rol oynamıştır.
Sanatçı Raphael Kimdi?
Raffaello Sanzio da Urbino (1483–1520), basitçe Raphael olarak bilinen, çalışmaları Yüksek Rönesans dönemini tanımlamaya yardımcı olan İtalyan bir ressam ve mimardı. Raphael, papalık mahkemesinde son derece popülerdi ve stili on dokuzuncu yüzyılın ortalarına kadar Avrupa’da etkili olmaya devam etti. Raphael, Michelangelo ve Leonardo da Vinci, Yüksek Rönesans döneminin büyük ustalarının üçlüsünü oluşturur.
Raphael’in Kısa Biyografisi
Raphael’in kısa bir hayatı ve bir sanat tarihi dönemini tanımlamaya yardımcı olan verimli bir kariyeri vardı.
- İlk yıllar: Raphael, Urbino Dükü’nün saray ressamı Giovanni Santi’nin oğlu olarak Nisan 1483’te doğdu. 11 yaşında yetim kalan Raphael, babasının Urbino mahkemesindeki atölyesini devraldı ve yetenekleriyle tanındı. Raphael, 1495 civarında Pietro Perugino’nun Perugia’daki atölyesine katıldı. 1500’de Raphael artık zaten bir usta olarak biliniyordu. Michelangelo ve Leonardo da Vinci’nin çalışmalarında kendisini görebildiğimiz Raphael, ünlü Madonna portrelerini de ürettiği Floransa’ya gitti.
- Papalık mahkemesi: 1508’de, 25 yaşındaki Raphael, Papa II. Julius tarafından Roma’ya davet edildi. Papa’nın bulunduğu bölgeyi fresklerle dekore etmesi için görevlendirdi. (Julius’un 1520’deki ölümünden sonra Raphael, Papa Leo X için görevlerine devam etti.) 1512’de Raphael, Aziz Petrus Bazilikası’nın yeniden inşası dahil olmak üzere mimari projeler üstlenmeye başladı. Ne yazık ki, mimarisinin çok azı hayatta kaldı, bu yüzden Raphael bir ressam olarak daha çok tanınıyor.
- Nişan: 1514’te Raphael, Kardinal Medici Bibbiena’nın yeğeni Maria Bibbiena ile nişanlandı, ancak onlar hiç evlenmedi ve 1520’de öldü. Uzun süreli nişanlı kalmasıyla ilgili zaten gizlice evlenmiş olduklarına dair fikirler ortaya atıldı. Bu dedikodular La fornarina (1518) tablosunda resmettiği Margherita Luti ve Raphael üzerineydi.
Raphael, La Fornarina. (1518)
- Erken ölüm: Raphael, 1520’de 37 yaşındaki erken gerçekleşen ölümüne kadar, hayatının geri kalanını Roma’da geçirdi. Çeşitli portreler ve Hıristiyan sahneleri boyadı ve Sistine Şapeli için goblenler tasarlayarak bir ömür geçirdi.
Raphael ve Michelangelo’nun Rekabeti
Michelangelo’nun insan vücudunu boyama ustalığı aslında Raphael için bir ilham kaynağı olsa da, sonunda ikisi rakip oldu. Raphael İtalya’nın her yerinde tanınırken, kendisini, papa da dahil olmak üzere varlıklı patronların sınırlı sayıda komisyonu için Michelangelo’ya karşı yarışırken buldu.
Raphael’in çalışmaları, Michelangelo’nunkinden daha sakin ve daha az güçlü olma eğilimindeydi, bu da ona daha geniş bir ilgi uyandırdı. Michelangelo, papalık dairelerini boyama komisyonunu Raphael’e karşı kazandı ve ardından Raphael’i alenen alaya aldı. Raphael ise misilleme olarak Michelangelo’yu, Atina Okulu’nda kötü şöhretli huysuz Herakleitos olarak resmetti. Raphael’in ölümünden sonra Michelangelo, Raphael’i kendisinin tarzını çalmakla suçladı. Sanat tarihçilerine göre Raphael, özellikle de sfumato kullanımı olmak üzere Leonardo da Vinci’den daha fazla ilham aldı.
Raphael’in Eserlerinin Karakteristik Özellikleri
Raphael’in resimleri, net çizgileri, kompozisyon ve renk arasındaki denge uyumu ve buna uygun temalarla kendini gösterir. Üç spesifik tekniğe dayanırlar:
- Piramidal kompozisyon: Raphael’in Floransa’da öğrendiği bu teknik, görüntüde denge ve istikrar duygusu yaratmak için figürleri piramit şeklinde yerleştirir.
- Neoplatonik (yeni platoncu) figürler: Raphael, resimlerinde insanı ve ilahi figürleri ele alarak sakin ve yuvarlak yüz hatlarını kullanmayı tercih etti.
- Sfumato: Bu gölgelendirme tekniği, odak dışı kalan görüntü görünümünü oluşturmak için, odak dışı bölgenin tonlarını yumuşatır.
Raphael’in Ünlü Resimleri
Aşağıda bahsedilen bu üç resim, Raphael’in en tanınmış eserleridir ve kısa ama üretken kariyerinin gelişimini göstermektedir:
- Meryem’in Evliliği (1504): Raphael’in ilk harika eseri olarak kabul edilen bu tablo; Perugia, Città di Castello’daki San Francesco Kilisesi’nden alındı. Raphael’in Perugino’nun çalışmasından öğrendiği bir şey olan figürler ve mimari arasındaki bir ilişkiyi içeriyor.
Raphael, Meryemin Evliliği. (1504)
- Atina Okulu (1508–1511): Vatikan Stanza della Segnatura’daki bu fresk, Papa II. Julius tarafından yaptırılmıştır. Rönesans’ın en ünlü eserlerinden biri olan Platon ve Aristoteles’i antik Yunan filozoflarıyla çevrili olarak tasvir eder.
Raphael, Atina Okulu (1508–1511)
- Baldassare Castiglione Portresi (1514–1515): Raphael’in bu portresindeki arkadaşı, onun en iyi arkadaşlarından biri olarak kabul edilir. Klasik Rönesans piramidal kompozisyonuna sahiptir.
Raphael, Baldassare Castiglione Portresi (1514–1515)
Yazar: Cenk Demirkıran
